«Իլյուշա» մականունը կրող Բաքվի պարագլուխը ամենեւին ոչ զավեշտալի ազդեցություն կարող է ունենալ հայ քաղաքական մտքի վրա: Աշխարհագրական միեւնույն շրջանում, պատմական համանման փուլում, պահի ռազմաքաղաքական նման հանգամանքների ներքո հայերի եւ ցապար ցեղերի առաջնորդների արդյունավետությունը սար ու ձորի տարբերություն ունի՝ հօգուտ երկրորդի: Հայերի համար այսպիսի արձանագրումը նվաստացուցիչ է, եթե նկատի առնենք ազգի պատկառազդու պատմական պատվանդանը
.
.
Հ
ազարամյակների վայրիվերումների ֆոնին մենք այժմ ականատես ենք հայկական պատմական պարադոքսի դրամատիկ, ճգնաժամային արտահայտումներին: Հայաստանը մոտեցել է իր նորագույն շրջանի բեկման կետին: Ի տարբերություն 1915 կամ 1920 թվականների, ազգը ֆորմալ տեսակետից օժտված է բավականին արմատացած պետականությամբ: Բայց, օրինաչափություն է, որ ազգային ձախողումը, երբ ապրում ես պետական կյանքով, շատ ավելի ծանր է լինում:
Որն է վիճակի ակունքը եւ մերձկասպյան ցապար ցեղապետը ի՞նչ նպաստ կարող է բերել հայ քաղաքական մտքի անդաստան: Հասկանալու համար բավական է կատարել 1994 եւ 2020 թվականների թռուցիկ համեմատություն: Երեւանն ու Բաքուն, իրենց պատկերացմամբ, հաղթանակով էին պսակել ռազմարշավը եւ գծագրում էին ետպատերազմյան լուսավոր հորիզոնները: Այստեղ է, որ սկսվում է հայկական դրաման՝ լուսավոր ապագա հասկացության յուրահատուկ մեկնությամբ:
Այս առումով, ետպատերազմյան իրողություններին առավել անկեղծ է անդրադարձել Սերժ Սարգսյանը: Նա, արդեն տնով-տեղով ՀՀ մայրաքաղաք տեղափոխված, շտապում է տալ հայության սահմանի իր պատկերացումը. «Աղդամը՝ հայերի հայրենիք երբեք չի եղել» եւ «մեր սերունդը ազատագրեց Արցախը, իսկ Արարատը ձեր գործն է (հայ արտասահմանի երիտասարդներին ուղղված խոսկում – խմբ)»: Այսպիսով, հայրենիքը՝ 1921 թվականի Մոսկվա եւ Կարսի ծնունդ խորհրդային Հայաստանն է, գումարած Արցախում ազատագրված հողերի երեսունհինգ տոկոսը ԼՂՀ տեսքով: Սրան մեծահոգաբար կցվում է նաեւ Սփյուռքը, որի համար հայրենիքը, սակայն, բոլորովին առանձին, երրորդ մի վայրում գտնվող հող ու մշակույթ է:
Երեք հայրենիք, ընդ որում ոչ Արցախը, ոչ էլ Արեւմտյան Հայաստանը՝ Հայաստան չեն եւ չեն լինելու, ինչը բխում է Մոսկվայում մշակված Հայաստան-Արցախ-Սփյուռք «եռամիասնության» բանաձեւից: Ուշադիր նայեք դրան եւ ամեն ինչ կտեսնեք: Կործանարար, թունաբուխ այս կաղապարը ներդրված է ամեն հայի գլխուղեղի նեյրոնային հյուսվածքի մեջ՝ «կարած» է դրան, ինչպես կասեն առաջադեմ տեխնոլոգիաների մասնագետները:
Ասենք, որ ոչինչ չի կարող մեզ համոզել, որ եթե օգտակար հանածոների հանքավայրերն ու հայկական արտասահմանի փողերը չլինեին, բանաձեւի մեջ Արցախ կամ Սփյուռք կլիներ, ինչպես չկա դրա մեջ Նախիջեւանը: Փաշինյանի ներկայիս բանաձեւն է՝ «Հայաստան-2050»: Այս տեսլականի հողային սահմանների մասին՝ քիչ անց:
Ահավասիկ, հայ քաղաքական մտքի ողջ ընդգրկումը: Այն հանգում է գրպանում ոսկի դահեկանների զրնգոցին, իսկ լուսավոր ապագան՝ այդ նույն ոսկու շողքերն են թոռ ու ծոռան վրա սփռած: Պրծ: Տեսնելով ՀՀ վարչապետի թույլտվությամբ Նախիջեւանի փաստացի անեքսիան Բաքվի կողմից, Արցախի ծանր կացությունը, իրադրությունը ՀՀ սահմաններին, բանակի եւ արտաքին քաղաքականության վիճակը, կարող ենք եզրակացնել, որ Նիկոլ Փաշինյանը պատրաստ է բավարարվել 10-15 հազար քառակուսի կիլոմետր «սուվերեն տարածքով»՝ Հանրապետության Հրապարակում ամանորին ցուցադրվող 2050 թվականի քրդա-քարթվելական ինքնանույնացմանը ընդառաջ:
Հիմա համեմատենք հայ քաղաքական մտքի ոսկեշող գոհարները «ցապար», ասել է՝ գոմաղբ ցեղերի ետպատերազմյան քաղաքականության հետ: Նախ, 2020 թվականի ռազմական գործողությունների ավարտին պես Բաքուն հայտարարեց պատերազմի եւ քաղաքական հակամարտության ավարտի մասին: Մինչդեռ Երեւանը 1994-2020 թվականներին շեշտված խոսում էր ռազմաճակատի, հակամարտության անավարտության մասին եւ կտրականապես հրաժարվում զորքերի շփման գիծը՝ թեկուզ Արցախի, բայց սահման ներկայացնել: Խնդիրը «հող խաղաղության դիմաց» նախատեսվող գործարքը չէր, ինչպես կարելի էր ենթադրել: Պրոբլեմն ավելի խորն է:
Պետական սահման հասկացությունը առհասարակ բացակայում է հայ քաղդասի մտային տիրույթից: Բացակայության բուն պատճառը՝ «պետական» ածականի խորթությունն է: Պատահական չէ, որ հայկական պետության իրավասության տակ գտնվող տարածքի սահմանների գերակշիռ մասի հսկողությունը «պատվիրակված» է օտարին: Այս եթերային սահմաններում է նախագծվել Հայաստան-2050 նիկոլական տխրահռչակ տեսլականը: Հիշեցնենք, որ այս ցնորքն էր հանրությանը մեծ շուքով ու ոգեւորությամբ ներկայացնում վարչապետ Փաշինյանը 2020 թվականի պատերազմից ընդամենը 3 օր առաջ: Եւ, խնդրեմ, նորից Հայաստան-2050, ֆուտբոլ, աղջիկների թիմ, հիհի-հահա, Սանկտ-պետերբուրգյան նշանդրեքի մատանի եւ այլն:
Ահա այս ողբերգական պատկերի ֆոնին ցապարների պարագլուխը խոսեց ՀՀ եւ Արցախի տարածքում գտնվող հարյուրավոր բնակավայրերի նկատմամբ թյուրքերի իրավունքը վերահաստատելու եւ դրանք վերաբնակեցնելու մասին: Բաքվում գծվում է Հայաստան երկիր առհասարակ չպարունակող կովկասյան քարտեզ: Սա լեւոնառոբասերժ հայկական «պետական» մտքի բացած նիկոլական հորիզոնն է: Գուցե հայկական բովանդակ քաղդասը, Իլյուշայի հանդեպ երախտիքով լեցուն, կգիտակցի՞ իր իդիոտիզմի աղաղակող աստիճանը: Բերձորի միջանցքը նույնիսկ բաց վիճակով անօգուտ է միասնական պետության ռազմավարության բացակայության պարագային: Եւ հակառակը՝ միջանցքի փակումը պետք է դառնա Նիկոլի ու ընդդիմադիր կոչված հենակների «փսեվդոհայաստանի» գաղափարային վախճան:
.
.
.
Կարդացեք նաեւ՝
ինչպես նաեւ՝